Türkiye’de futbol gibi branşlardaki sporcuları herkes tanır. Fakat bazı sporlar vardır ki inanılmaz başarılı sporcular yetişir ama kimse adını sanını duymaz. Sportif havacılık branşlarında yetişen sporcularında kaderi böyledir.

İşte onlardan biri de Metin Özbey’di… ‘di’li geçmiş zaman’ kullanıyorum çünkü bu röportaj yapıldıktan kısa bir süre tarihler 29 Haziran 2011’i gösterirken bir öğrencisi ile planörle uçarken düşerek şehit oldu.

Metin Özbey ismini bilenler kendisinin nasıl bir uçucu olduğunu, kabiliyetlerini sorgulamazlar. Ülkemize planör branşında çok büyük katkılar sağlamıştır. Yüzlerce öğrenci yetiştirmiş, ulusal ve uluslar arası yarışmalarda ülkemizi başarı ile temsil etmiştir. Aynı zamanda ülkemizdeki planör rekorlarının da sahibidir. Birkaç kez kendi rekorunu üst üste yenilemiş ve en sonunda birazdan okuyacağınız rekoru kırmıştır. Bu rekor 612 kilometrelik mesafe rekorudur. Planör gibi motorsuz bir hava aracıyla sadece termik olarak adlandırılan kaldırıcı hava akımları izlenerek kırılmıştır! Sabah saatlerinde başlayan uçuş tam 7 saat 36 dakika sürmüş, ortalama hız saatte 140 kilometre olmuştur!

Tam iki yıl önce vefat etmiş hocamızı rahmetle anarken sizleri son röportajı ile baş başa bırakıyorum.

Bildiğimiz kadarı ile planör uçuş öğretmeni ve Planör Uçuş Okulu’nda eğitim şefisiniz.  Sizi planörcülüğe çeken ne oldu? Nasıl başladınız?

– Bu sorunun cevabı klişe sayılabilecek nitelikte  -bir ayrıntıyı kendi açımdan önemli sayıyorum- 5 yaşımda iken babamın Almanya da çalışması nedeni ile yazları memlekete gelişlerimizin birinde ,THY ile hava sahamıza girdiğimizde kolumuza F-4E tipi askeri savaş uçağı yanaşmıştı. Bu görüntüyü memlekete hasretle dönen insanların tepkisi ile coşku ile yaşadım. Fakat ben nasıl bir dikkatle izlemiş ve resmini çekmişsem çizdiğim resimler çok dikkat çekti ve çevremde ki  herkesin  beni havacıkla özdeşleştirmesine neden oldu. Beraberinde yaşımız gelince ilk adres Türk Hava Kurumu oldu doğal olarak.

Kaç yıldır planörle uçuyorsunuz?

– 20 yıl dolmak üzere.

Daha önceden aldığınız yarışma dereceleriniz, rekorlarınız var mı?

– Hep keyif alarak uçtum, çok kişinin olmadığı, rekabetin az olduğu  bir ortamda yapılanların çok bir önemi  yok, beraberinde gereksiz bir ilk olma odağı yaratıyor,  uçmanın ödülü zaten peşin alınıyor.

612 kilometre mesafe ile Türkiye rekoru kırdınız. Planör motorsuz bir hava aracı. Bu kadar uzun bir mesafeyi nasıl uçtunuz? Nasıl bir hazırlık yaptınız?

– Hazırlık aşaması diye sınıflandıracağım bir çalışmam yok , ancak canlı tutmaya çalıştığım bir uçuş isteğine sahibim. Bugün rekor uçuşu yapılacak diye özel bir çalışma yapıyorum demekle birlikte rutin uçuşlar için daha azı yapılır kanaati doğsun da istemem.  Ancak iyi bir gözlemci zaten iyi havanın gelişmelerini görmezden gelemez. Uçtuğunuz ve deneyimlediğiniz havalar kadar iyi bir havacısınızdır. Bulunduğunuz bölgenin özellikleri en az üç gün önceden kokusunu almanıza yardımcı olur. Hazırlık yapmak deyiminin yerine olası uçuşlar için yaşam tarzımızı uçuşlara uyarlamak, uçabilmek için yaşamak, çabalarımın başında gelir.

ISINMA ÇOK ERKEN BAŞLAMIŞTI

Bu uçuşun detaylarından bahsedelim biraz. Kaç saat sürdü, uçuş boyunca ne gibi zorluklarla karşılaştınız?

– Çok iyi başlamıştı aslında. Isınmanın erken başladığı bir sabahtı. Sabah saat 09.00’da İnönü de saniyede 3 metre ciddi termikler oluşuyordu. Beraberinde yerden 1200 metre irtifa aldım. Bu gayet iyi bir havaydı. Bulut oluşumları da başlamışken ve hazır havadayken erken çıkmanın avantajını değerlendirmek için bir çırpıda güneye sarktım. Ancak gelişen hava olduğu yerde kaldı ve bütün uçuşumu mavi termiklerle yaptım. Ama tesellisini zaten yaşıyorsun, daha iyi hava beklentim oluşsa kalkış saatine göre düşünüyorum  800 km mümkün olurdu.

Rota nasıldı? Yeryüzü şekilleri ve termal aktivite, rota tespitinde nasıl rol oynadı?

– Mevcut kullanılabilir hava sahasının tamamına göre hareket ettiğimden güneydeki ve doğudaki en uç check noktalarına gideceğimi biliyordum. Yani mecburi rotadaydım. Bayat’tan Yunak’a giderken Bolvadin’de dağlık araziye girmemek ve mesafeyi arttırmak için aldığımı hatırlıyorum.

Uçuş anında acil durumlara karşı zihinsel olarak ne gibi önlemleriniz oldu?

– Uçuşun en gerilimli boyutu yaşandığından zihinsel tüm aktivite vücut salgıları ile destekleniyor. Burada problem yok ancak su ve mineral kaybı uçuş boyunca olması gereken periyot ve miktarda  alınmalı.

Rekor uçuşu tam 612 kilometre sürmüştü. İnönü THK Tesisleri’nden kalkışla başlayan uçuş yine İnönü’de son buldu. Halen bu rekor kırılamadı.

Hiç arazi inişi yapmayı düşündünüz mü? Böyle bir durumla karşılaştınız mı?

– Hava zordu zaten ama bayatı çekten sonra zorlandığım oldu. Ama sonunda İnönü’ye dönebildim.

Rekorunuzun günün birinde kırılacağını düşünüyor musunuz?

– Evet.

HERKES REKOR UÇUŞU YAPABİLİR Mİ? 

Rekor uçuşu yapabilmek için istenen belirli şartlar var mı? Yoksa her planör pilotu rekor denemesi yapabilir mi?

– Yapar.

Hem öğretmen pilotluk yapıp hem de bu tip rekor ve performans uçuşlarına hazırlanmanın ne gibi zorlukları oluyor?

– Zorluğu yok keyfi var.

Yarışmalar ile rekor uçuşları arasındaki hazırlık farkları nelerdir?

– Yarışmalar çok ciddi platformlar özellikle Avrupa ve dünya şampiyonaları insanı fiziksel ve ruhsal çok zorluyor. Asların taktiksel işbirliği işin ince ve fark yaratan etkileriyle bambaşka ve başarılı olmanın tek yolu devamlı onlarla uçmayı gerektiriyor.  Rekor uçuşu, deneyim ve yetenek açısından bir ölçü olsa, yarışmalar üç ölçektir derim. En çılgınca, en kötü havalarda ve rekabetin kızgınlığıyla uçmak bambaşka… Tek kıyaslayabileceğim  spor branşı bisiklet ve Fransa Turu olurdu.

Çok hafif hava araçlarını mesafe uçuşu açısından kıyaslarsak; planör, yelken kanat ve yamaç paraşütü branşlarının birbirlerine göre avantaj ve dezavantajlarını nasıl açıklar mısınız?

– Benim, uçmak için çaba sarf eden her pilota ve aracına saygım var. Neticede ben de planörle atmosferin dışına çıkamıyorum. Her iş kendi ve içeriğini oluşturan alt bilgilerin değerlendirilmesi ve bunun değişen parametreler içindeki karmaşayla uğraşan pilotlar, havayı bükmeye ve ona hükmetmesi sanki insanın tekamülü için en verimli yol. Güzel bir havada kıyaslamayı, uçmasak da yapabiliriz ve veriler bize birçok şey anlatır zaten. Ama uçmayı denersek kıyaslamanın hiçbir önemi kalmaz.