Yıllar geçmiyor ki büyük ya da küçük uçak kazaları gündemimize oturmasın. En son Tayvan’ da tam da yeni eğitimini gördüğüm tek motor arızası durumunda yapılacaklar üzerine yapılan yanlış prosedür uygulamaları yüzünden onlarca insan hayatını kaybetti. Peki, bu kazalar bizlere ders oluyor mu? Bu konu da hiç yayın ya da kitap var mı?
KURALLAR KANLA YAZILDI
On altı yaşımda İnönü’ de planör ile uçuşa başladığım zamandan bu zamana ilk ve en önemli öğrendiğim öğretilerden birisi “havacılıkta kurallar ve prosedürler kanla yazılmıştır.” sözü oldu.
Havacılıktan gerçekleşmiş her kaza sonucunda inceleme yapılır ve kaza nedenleri ortaya çıkartılır. Bir rapor oluşturulur. Bu kaza kırım raporu bizlere ve otoritelere neyin yanlış yapıldığını ve kazanın nelerden kaynaklandığını gösterir. Bunun üzerine de otoriteler prosedürler ve kurallar yayınlayarak o andan itibaren aynı sebeplerden kaynaklı kazaların olmasının önünde geçerler. Uçuş eğitimi alan bizler gibi genç havacıların da en önemli eğitim kaynağı bu kaza raporlarıdır. Bu raporlara bakarak nelere dikkat etmemiz gerektiğini, neleri yapıp neleri yapmamamız gerektiğini öğreniriz.
RAPORLAR HALKA AÇIK MI?
Dünya’ da kaza kırım incelemesi yapan kuruluşlar inceleme bittikten sonra eğer mahkeme kararı gibi bir kısıtlama yok ise raporları internet sitelerinden de ulaşabileceğiniz şekilde yayınlar. Fakat ülkemizde bu durum tam aksi yöndedir. Bunun sebeplerinin en başında ilgili otoritelerimizin daha çok genç olması geliyor. Yurt dışında bu raporlardan oluşan ders notları, kitaplar hatta birçoğumuzun izlediği televizyon belgeselleri bile var. Peki, biz de durum nedir?
TÜRK SİVİL HAVACILIK TARİHİNE DAMGASINI VURAN UÇAK KAZALARI
Yaklaşık bir yıldır benim de yakından tanıdığım genç havacılardan Kerem Gök “Türk Sivil Havacılık Tarihine Damgasını Vuran Uçak Kazaları” kitabını hazırlıyordu. Ben de sizlere aylar öncesinden bu hazırlığı duyurmuş ve sabırsızlıkla beklediğimi dile getirmiştim. Kitap bitti ve bu hafta basıma başlandı.
Önümüzdeki kitap fuarında kitap sizlerle buluşacak. Fuarda Kerem Gök ile de imza ve söyleşi imkanınız olacak. Ben de hem Kerem Gök’ e destek için hem de fikir anından baskı zamanına kadar süreci bildiğim için bu yeni kitabı görmek adına orada olacağım. Kitap teknik bir kitap değil. Tamamıyla araştırma ve derleme. Kerem GÖK genç yaşında ne biliyor da böyle bir kitap hazırlıyor? diye söylenmeye başlayanlar için biraz istatistiki bilgiler vereyim.
2 yıl, 8 kaynak kitap, 200’ün üzerinde gazete kupürü, 250 saatten fazla kütüphane ve gazete araştırması, döneme ve kazalara tanık olan kişiler ile mülakatlar, 1000 saatin üzerinde internet araştırması sonucunda hem havacılık konusunda teknik bilgiye sahip olmayan insanları hem de benim gibi havacılığın içinde olan insanları kucaklayan güzel bir araştırma kitabı olmuş.
Kitap 275 sayfa ve içerisinde 35 kaza var. Sadece 5’inin kaza raporuna ulaşılabilmiş. Ben ilk prototipi okuduğumda da son halini gördüğüm zaman da çoğu kazayı okurken ağzım açık kaldı ve bir çok ders çıkardım.
Kerem ile sohbetlerimizde en çok kaynak sıkıntısı çektiğinden yakınıyordu. Sanırım bu konuya kitabın ön sözünde de genişçe değiniyor. Ülkemizde ne yazık ki hali hazırda geçmiş döneme ait uçak kazaları ile ilgili net rapor paylaşımları yok. Bir çoğu halka kapalı… Kitabı alıp ön sözü okuduğunuz zaman ne demek istediğimi daha iyi anlayacaksınız.
Bu kitap aynı zamanda ülkemizde uçak kazaları üzerine yazılmış ilk kitap olma özelliğini de taşıyor. Kerem’i de ülkemizde havacılar arasında bile tabu olarak görülen kazalar konusunda araştırma yaparak bizleri de aydınlatmaya çalıştığı için huzurlarınızda tebrik ediyor ve ayakta alkışlıyorum. Gelecekte daha bir çok kitap ve tüm kaza raporlarının halka açık olarak sunulmasını hatta televizyonda yabancı ülkelerin yaptığı gibi canlandırmalı belgesellerinin hazırlanmasını, uçuş eğitimi alacak öğrencilerin de buralardan ders çıkarmalarını diliyorum. Açık açık konuşalım ki ve daha fazla kaza olmasın.
Kitap fuarında görüşmek üzere…
Soru, görüş ve önerileriniz için, Twitter ve İnstagram‘dan bana ulaşabilirsiniz.
E:posta: info@irfanozanongun.com
Kaynak: http://www.kokpit.aero/ucak-kazasi-mi-ders-mi?writer=18